Xe nâng đóng vai trò quan trọng trong vận tải, kho vận và xây dựng. Để xe hoạt động tốt và bền bỉ, việc sử dụng đúng loại dầu nhớt dùng cho xe nâng là yếu tố cực kỳ quan trọng để đảm bảo độ bền cho thiết bị. Bài viết này BBC Rental sẽ trình bày các loại dầu nhớt phổ biến cho xe nâng, tầm quan trọng của việc thay dầu đúng lúc, cách chọn dầu phù hợp và hướng dẫn thay dầu chuẩn xác, cùng với kinh nghiệm thực tế từ người viết trong ngành sửa chữa thiết bị nâng.
Vì sao phải thay dầu nhớt xe nâng?
Thay dầu nhớt định kỳ là một trong những bước bảo trì quan trọng nhất để duy trì hoạt động ổn định của xe nâng. Dưới đây là những lý do cần phải thay dầu nhớt cho xe nâng định kỳ:
Dầu nhớt giữ nhiệm vụ chính trong hệ thống
Dầu nhớt đóng vai trò như một lớp màng mỏng bôi trơn các bộ phận chuyển động của xe nâng, như bánh răng, piston, trục khuỷu, hoặc các bộ phận thủy lực. Khi hoạt động liên tục, dầu nhớt sẽ bị ô nhiễm bởi bụi bẩn, cặn bã, khí oxy, hoặc mất tính năng bôi trơn do nhiệt độ cao gây ra. Do đó, việc thay dầu định kỳ giúp duy trì tính năng bôi trơn, bảo vệ các bộ phận khỏi hao mòn và gãy vỡ.
Ngăn ngừa sự cố và giảm thiểu chi phí sửa chữa
Nếu dầu nhớt không được thay đúng lúc, các hạt bụi, cặn bẩn có thể gây ra mài mòn nhanh chóng các chi tiết cơ khí, làm tăng nguy cơ hư hỏng nặng. Khi đó, không chỉ làm giảm tuổi thọ của máy móc mà còn gây tổn thất về chi phí sửa chữa, bảo dưỡng lớn hơn rất nhiều so với việc thay dầu định kỳ.
Hơn nữa, dầu bị ô nhiễm còn làm giảm khả năng giải nhiệt của hệ thống, dễ gây quá nhiệt, cháy nổ hoặc hỏng hóc các bộ phận liên quan.
Tối ưu hiệu suất làm việc của xe nâng
Xe nâng hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt, thường xuyên nâng tải nặng, di chuyển liên tục dưới nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Việc thay dầu nhớt đúng định kỳ giúp duy trì hoạt động trơn tru, tối ưu công suất, giảm tiêu hao nhiên liệu, đồng thời giảm thiểu tiếng ồn trong quá trình vận hành.
Nâng cao tuổi thọ của thiết bị
Một chiếc xe nâng nếu được chăm sóc kỹ lưỡng, bao gồm cả việc thay dầu đúng lịch trình, sẽ có tuổi thọ cao hơn đáng kể. Khác biệt này thể hiện rõ qua khả năng vận hành bền bỉ, ít xảy ra lỗi hệ thống và giảm tỷ lệ thay thế các linh kiện đắt tiền.
Khi nào cần thay nhớt cho xe nâng?
Tuỳ theo từng loại dầu nhớt, điều kiện vận hành và mức độ sử dụng của xe nâng, thời điểm thay dầu sẽ khác nhau. Mỗi dòng xe nâng sẽ có thời điểm thay nhớt khác nhau. Vậy xe nâng chạy bao lâu thay nhớt 1 lần?
Đối với xe nâng điện:
- Nhớt cầu: Cần được thay mới sau mỗi 2500 giờ hoạt động.
- Nhớt thủy lực: Định kỳ thay sau 4000 giờ làm việc hoặc sau 2 năm.
- Lọc nhớt thủy lực: Thay lọc sau 2500 giờ hoặc 12 tháng để hệ thống luôn sạch sẽ.
Đối với xe nâng dầu diesel và xe nâng xăng/gas:
- Nhớt động cơ: Cần được thay mới sau mỗi 500 giờ hoặc 2 tháng.
- Nhớt hộp số:Thay nhớt sau 1500 giờ hoặc 6 tháng để thiết bị hoạt động trơn tru.
- Nhớt cầu: Tương tự xe nâng điện, nhớt cầu cần được thay sau 2500 giờ hoặc 12 tháng.
- Nhớt thủy lực: Duy trì áp suất ổn định bằng việc thay nhớt sau 4000 giờ hoặc 2 năm.
- Lọc nhớt động cơ và lọc dầu: Loại bỏ cặn bẩn, bảo vệ động cơ sau mỗi 1000 giờ hoặc 3 tháng.
- Lọc nhớt hộp số và lọc nhớt thủy lực: Giữ cho các hệ thống này luôn hoạt động hiệu quả bằng cách thay lọc sau 2500 giờ hoặc 12 tháng.
Những dấu hiệu cho thấy xe nâng cần được thay nhớt
- Dầu nhớt chuyển màu hoặc có cặn bẩn: Khi dầu nhớt chuyển sang màu sẫm hoặc có cặn lơ lửng trong dung dịch, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy dầu đã bị ô nhiễm, mất khả năng bôi trơn.
- Hiện tượng rung lắc hoặc giảm hiệu suất vận hành: Hệ thống truyền động có thể gặp hiện tượng rung lắc, kêu to bất thường hoặc hoạt động không trơn tru như trước. Chẳng hạn, xe nâng có cảm giác nặng nề hơn trong quá trình nâng hạ hoặc di chuyển, phản ánh rõ ràng rằng dầu đã mất đi tính năng bôi trơn tối ưu.
- Xuất hiện tiếng ồn bất thường: Tiếng kêu vang hoặc rít trong quá trình vận hành là một tín hiệu cảnh báo hệ thống đang gặp vấn đề do thiếu dầu hoặc dầu đã oxy hóa.
- Nhiệt độ hoạt động cao bất thường: Nếu hệ thống truyền động hoặc thủy lực của xe nâng nóng lên quá mức bình thường dù không hoạt động nhiều, đây là dấu hiệu dầu nhớt không còn khả năng giải nhiệt tốt nữa.
Các loại dầu nhớt dùng cho xe nâng
Hiện nay trên thị trường có nhiều loại dầu nhớt dùng cho xe nâng, phù hợp với từng bộ phận của máy móc như hộp số, động cơ, thủy lực:
Nhớt hộp số, nhớt cầu xe nâng
Dầu hộp số, hay còn gọi là dầu cầu xe nâng, là một loại dầu bôi trơn đặc biệt, được thiết kế để chịu được áp lực cực lớn trong quá trình vận hành:
Ưu điểm vượt trội của dầu hộp số/dầu cầu chuyên dụng cho xe nâng:
- Duy trì màng dầu bảo vệ hiệu quả trong dải nhiệt độ hoạt động rộng, giúp hộp số vận hành trơn tru.
- Tạo lớp màng bảo vệ vững chắc, ngăn ngừa ma sát, mài mòn và sự hình thành gỉ sét, kéo dài tuổi thọ linh kiện.
- Bảo vệ các bánh răng và bộ truyền động khỏi hư hỏng do áp lực cao trong quá trình nâng hạ và di chuyển.
- Giữ cho hệ thống luôn sạch sẽ, đảm bảo hiệu suất truyền động ổn định và ngăn ngừa tình trạng oxi hóa dầu.
- Giúp dầu bám chắc trên bề mặt các chi tiết, đảm bảo bôi trơn liên tục và hiệu quả ngay cả trong điều kiện khắc nghiệt.
Dầu nhớt cho động cơ xe nâng
Dầu nhớt dùng cho động cơ xe nâng đảm nhiệm đồng thời bốn nhiệm vụ quan trọng bao gồm: bôi trơn các chi tiết giúp giảm thiểu ma sát, làm mát động cơ, làm kín buồng đốt và loại bỏ cặn bẩn.
Việc lựa chọn loại nhớt phù hợp với từng loại xe nâng cũng rất quan trọng. Đối với xe nâng xăng, nhớt có cấp độ nhớt 15W40 thường là sự lựa chọn tối ưu. Trong khi đó, xe nâng dầu lại phát huy hiệu quả tốt nhất với nhớt 15W50.
Đặc biệt, đối với những chiếc xe nâng mới, việc sử dụng nhớt có độ nhớt 40 sẽ giúp động cơ làm quen và hoạt động ổn định. Ngược lại, những chiếc xe nâng đã qua sử dụng nên ưu tiên nhớt có độ nhớt 50 để đảm bảo động cơ vận hành êm ái và giảm thiểu hao mòn.
Lưu ý, để động cơ luôn được bảo vệ tốt nhất, các chuyên gia khuyến nghị nên thay dầu nhớt định kỳ sau mỗi 250 giờ hoạt động.
Dầu thủy lực dùng cho xe nâng
Dầu thủy lực dùng cho xe nâng là một phức hợp của nhiều thành phần, bao gồm Ether, Glycol, Silicone, Este và dầu khoáng, mỗi chất đóng góp lớn vào hiệu suất của thiết bị.
Để hệ thống thủy lực hoạt động trơn tru và hiệu quả nhất, độ nhớt của dầu cần được duy trì trong khoảng lý tưởng 10-50 cSt theo tiêu chuẩn ISO VG.
Sự lựa chọn độ nhớt dầu thủy lực cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên đặc điểm của từng chiếc xe nâng:
- Đối với những chiếc xe nâng mới với công suất nhỏ, dầu thủy lực có độ nhớt 32 thường là lựa chọn tối ưu, giúp hệ thống vận hành nhẹ nhàng và linh hoạt.
- Trong khi đó, những chiếc xe nâng công suất lớn lại phát huy tối đa sức mạnh với dầu thủy lực 46, đảm bảo khả năng truyền tải lực mạnh mẽ và ổn định.
- Với những chiếc xe nâng đã trải qua thời gian dài hoạt động nên sử dụng dầu thủy lực có độ nhớt 68. Độ nhớt cao hơn này sẽ tạo ra lớp màng dầu dày dặn hơn, giúp bù đắp cho sự mài mòn tự nhiên của các chi tiết, bảo vệ hệ thống khỏi những hư hại tiềm ẩn.
Để đảm bảo hệ thống thủy lực luôn hoạt động trong trạng thái tốt nhất, việc thay dầu định kỳ sau mỗi 3.000 giờ hoạt động là một nguyên tắc vàng không thể bỏ qua.
Lợi ích của việc sử dụng dầu nhớt chất lượng cho xe nâng
Tăng tuổi thọ cho các bộ phận xe nâng
Dầu nhớt tốt có khả năng chống oxy hóa, mài mòn, giữ cho các bộ phận trong hệ thống hoạt động bền bỉ hơn. Những tính năng đặc biệt này giúp hạn chế các lần sửa chữa, thay thế linh kiện đắt tiền, từ đó có thể giảm chi phí bảo trì và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Giúp tiết kiệm nhiên liệu
Dầu nhớt chất lượng cao có khả năng giảm ma sát tối đa trong hệ thống truyền động, giúp xe nâng vận hành trơn tru hơn. Việc này đồng nghĩa với tiêu hao nhiên liệu ít hơn, đồng thời giảm khí thải, góp phần bảo vệ môi trường.
Đảm bảo an toàn trong vận hành
Việc sử dụng dầu nhớt phù hợp cùng dầu chất lượng cao giúp hệ thống hoạt động ổn định, giảm thiểu rủi ro trục trặc, gây ra các tai nạn lao động hoặc thiệt hại về tài sản. An toàn là yếu tố không thể xem nhẹ, đặc biệt trong môi trường làm việc khắc nghiệt hoặc yêu cầu cao về độ chính xác.
Giảm thiểu thời gian chết của thiết bị
Các thiết bị hoạt động ổn định, ít gặp trục trặc sẽ giúp doanh nghiệp duy trì năng suất, giảm thiểu thời gian dừng máy để sửa chữa hoặc kiểm tra định kỳ. Từ đó giúp tối ưu hóa lợi nhuận và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Kinh nghiệm lựa chọn dầu nhớt phù hợp với từng dòng xe nâng
Việc lựa chọn đúng chủng loại dầu nhớt đóng vai trò chủ yếu trong việc duy trì sự ổn định và tuổi thọ của xe nâng. Dưới đây là những kinh nghiệm quý báu giúp bạn lựa chọn dầu nhớt phù hợp:
- Độ nhớt động cơ: Cần tương thích với loại động cơ và điều kiện vận hành, chẳng hạn:
+ Xe nâng sử dụng động cơ xăng thường yêu cầu dầu nhớt có độ nhớt thấp hơn, ví dụ cấp độ nhớt SAE 40.
+ Xe nâng sử dụng động cơ diesel thường yêu cầu dầu nhớt có độ nhớt cao hơn, ví dụ cấp độ nhớt SAE 50.
+ Đối với điều kiện vận hành tại Việt Nam, các cấp độ nhớt phổ biến và phù hợp cho dầu động cơ xe nâng xăng là SAE 15W-40 và cho xe nâng dầu là SAE 15W-50.
- Chất lượng và thương hiệu: Ưu tiên lựa chọn các sản phẩm từ các nhà sản xuất uy tín như Castrol, Shell, Kobelco,… đảm bảo chất lượng và đáp ứng các thông số kỹ thuật của nhà sản xuất xe nâng.
- Độ nhớt dầu thủy lực: Cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu suất tối ưu của hệ thống thủy lực:
+ Khoảng độ nhớt thủy lực tốt nhất thường nằm trong khoảng 10-50 cSt để đảm bảo hiệu suất bơm cao nhất.
+ Dầu thủy lực cần có khả năng tách khí và tách nước tốt để ngăn ngừa hiện tượng cavitation (xâm thực) và đảm bảo quá trình nâng hạ diễn ra êm ái, tránh tình trạng giật cục.
Hướng dẫn cách thay nhớt cho xe nâng đúng cách
Chuẩn bị dụng cụ và dầu nhớt
Trước khi bắt đầu, cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ như: bình chứa dầu cũ, dụng cụ tháo nắp dầu, bộ lọc dầu (nếu cần), dây hút dầu, dung dịch vệ sinh, dầu nhớt phù hợp với xe và các dụng cụ hỗ trợ cơ khí như cờ lê, mỏ lết,…
Tắt nguồn và làm nguội hệ thống
Để đảm bảo an toàn, bạn cần tắt nguồn xe, để máy nguội hoàn toàn trước khi thao tác. Nhiệt độ cao của dầu hoặc các bộ phận có thể gây bỏng hoặc làm giảm tuổi thọ dụng cụ tháo lắp.
Tháo và xả dầu nhớt cũ
Dùng dụng cụ phù hợp mở van xả dầu hoặc tháo các bộ phận chứa dầu để xả hết lượng dầu cũ ra ngoài. Sử dụng khay hứng dầu nhớt, tránh để dầu nhớt tràn ra ngoài.
Sau khi xả hết dầu, vệ sinh sạch sẽ các bộ phận, thay mới bộ lọc dầu nếu cần thiết, kiểm tra các rò rỉ hoặc hư hỏng của các linh kiện trước khi lắp lại.
Đổ dầu mới vào hệ thống
Tiến hành đổ dầu mới theo đúng lượng và tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Sử dụng bình đo hoặc que thăm để kiểm tra mức dầu đến mức H. Đóng kín các bộ phận, sau đó khởi động và vận hành thử để kiểm tra hoạt động ổn định.
Kiểm tra lại sau khi vận hành
Sau khoảng 15-30 phút vận hành, kiểm tra mức dầu lần nữa bằng cách khởi động động cơ ở garanti 3-4 phút, sau đó từ từ tăng ga và theo dõi hoạt động, đặc biệt kiểm tra rò rỉ tại các mối nối và vệ sinh khu vực thao tác.Việc sử dụng đúng loại dầu nhớt dùng cho xe nâng, thay dầu định kỳ và thực hiện thao tác thay dầu đúng quy trình là những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả, giảm thiểu rủi ro hư hỏng và kéo dài tuổi thọ của thiết bị.
Hy vọng những chia sẻ từ BBC Rental trong bài viết sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và tự tin hơn trong việc chăm sóc và duy trì chiếc xe nâng của mình luôn hoạt động một cách tối ưu nhất. Nếu có bất kỳ hư hỏng nào liên quan đến xe nâng, bạn có thể tham khảo tài liệu sửa chữa xe nâng Tại đây.
